Alexander Lowen był amerykańskim psychiatrą i psychoterapeutą, a w wyniku swojego zainteresowania połączeniami ciała i psychiki, jak również aspektem pamięci ciała, stał się kreatorem technik terapeutycznych skoncentrowanych na ciele, zwanych analizą bioenergetyczną.

Terapia, której twórcą jest Lowen, ma stanowić coś w rodzaju pomostu pomiędzy ciałem i emocjami, przywracając nam naszą naturalną integralność oraz przypominając, że ciało i psychika wpływają na siebie wzajemnie i współtworzą nas samych, jako jeden, spójny system.

Zgodnie z teorią Lowena, dojrzała osoba funkcjonuje na dwóch równoległych poziomach – psychicznym oraz fizycznym. Oba te poziomy współpracują, by podtrzymywać nasze dobre samopoczucie, oraz nieskrępowane odczuwanie przyjemności. Co prawda często może nam się wydawać, że nasze myśli, uczucia, czy doświadczenia przeżywamy przede wszystkim w naszych umysłach, stykamy się z nimi jedynie w naszych wspomnieniach, a ciało funkcjonuje w sposób zupełnie niezależny, niczym odrębny byt, dźwigający przez świat nas, nasze plany i marzenia. Czy na pewno tak jest? Czy może jednak nasze ciało pamięta wszystko, nawet więcej, niż my sami, niosąc w sobie całą naszą przeszłość?

Tłumione emocje nie znikają – zostają w naszym ciele

W sytuacji jakichkolwiek zaburzeń, czy też trudnych doświadczeń, przede wszystkim z okresu dzieciństwa, mamy do czynienia z jakimś obszarem konfliktu na poziomie uczuć lub zachowań. Objawia się on w formie tzw. otamowań, czy też blokad energii życiowej, która nieświadomie i poza naszą kontrolę zatrzymuje się w określonych miejscach w naszym ciele, stanowiąc odbicie naszych wewnętrznych struktur obronnych. Zgodnie bowiem z teorią Lowena, wszelkie miejsca przewlekłego napięcia to właśnie przeszłe, wyparte przez nas, emocjonalne konflikty, z którymi straciliśmy świadomy kontakt, a które podważają nasze poczucie bezpieczeństwa oraz samoakceptację. Można powiedzieć, że napięcie, jako wyraz konfliktu, stanowi wyraz swoistego zawieszenia, trwania w zahamowaniu, w niemożności podjęcia skutecznych działań mogących ów konflikt rozwiązać. Odbiera nam to nie tylko swobodę ruchu w miejscu owego zawieszenia, ale wpływa destrukcyjnie na wszystkie sfery naszego życia, takie jak praca czy relacje z bliskimi. Z tego też powodu rzeczywista przemiana w naszym życiu jest możliwa wyłącznie, gdy skonfrontujemy się ze swoim problemem na poziomie ciała i zapisanej w nim trudnej przeszłości.

Wyobraźmy sobie chłopca, któremu od zawsze powtarzano, że mężczyźni nie płaczą. Od tego czasu chłopiec ten, aż do czasów swojej dorosłości, nieświadomie tłumił naturalny odruch szlochania. Wiązało się z chronicznym, nie dostrzeganym przez niego, napięciem mięśni w okolicach szczęki, gardła i szyi, jak również – w dalszej konsekwencji – z częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych, a nawet astmą.

Terapia skoncentrowana na ciele polega właśnie na zlokalizowaniu owych blokad mięśniowych, czyli miejsc, w których mamy do czynienia ze specyficznym napięciem mięśni, a następnie pracą nad ich rozpuszczeniem i rozluźnieniem za pomocą masażu i ćwiczeń, przy wsparciu terapii na poziomie werbalnym.

Usunięcie napięcia – uwolnienie emocji 

Z czym wiąże się usunięcie owych miejsc napięcia? Przeważnie, z wystąpieniem bardzo silnych emocji, dotychczas zatrzymywanych i tłumionych, jak również z powrotem możliwości pełnego odczuwania każdej części ciała.

Na czym polegają ćwiczenia bioenergetyczne? Przede wszystkim skupiają się one na zwiększaniu świadomości zarówno naszego ciała, jak i naszych uczuć. Dzięki temu jesteśmy w stanie dostrzec napięte, problematyczne miejsca naszego ciała, jak również popracować nad pogłębieniem ekspresji emocji. To wszystko daje nam możliwość zupełnie nowego kontaktu z naszym ciałem, co objawia się niespotykanym wcześniej rozluźnieniem mięśni, zwiększonym zakresem ruchu kończyn, swobodnym, głębokim oddechem, czy o wiele większą satysfakcją i przyjemnością płynącą z życia ciała. Umożliwia nam to efektywne funkcjonowanie, jak również pełnię kontaktów i interakcji z naszym środowiskiem.

Niezwykła rola oddechu

Na koniec warto wspomnieć o tym najprostszym, najbardziej spontanicznym sposobie korzystania z własnego bogactwa emocjonalnego, czyli właśnie – o oddechu. Większość z nas ma tendencję do oddychania płytkiego, czy też do wstrzymywania oddechu w sytuacjach trudnych i stresujących. Zgodnie z zasadami bioenergetyki Lowena – powinniśmy oddychać głęboko, angażując całe ciało, a w szczególności, poza klatką piersiową, brzuch oraz przeponę. Fale pobudzenia płynące z tak pełnego oddechu powinny płynąć aż do samych stóp, co umożliwia swobodny przepływ energii, jak również wpływa na dobre ugruntowanie i pozostawanie w stałym kontakcie z własnymi emocjami.